بازنُمایی مولفه های هویّت ملّی بُعد ایرانیّت و اسلامیّتِ در کتاب‌های درسی فارسی («بخوانیم» و «بنویسیم») دوره‌یِ آموزش ابتدایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه ایلام

2 جامعه‌شناسی فرهنگی، دانشگاه ایلام

3 دانشجوی دوره پسادکتری دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

هدف پژوهش حاضر، بازنمایی مؤلفه‌های هویّت ملّی (بُعد اسلامیّت و ایرانیّت)، در محتوای کتاب‌های درسی فارسی «بخوانیم» و «بنویسیم» دوره‌ی ابتدایی است. در این نوشتار، با بهره­گیری از روش تحلیل محتوای کیفی با رویکرد استقرایی، کتاب‌های فارسی دوره­ی ابتدایی شامل(12 جلد کتاب)، با استفاده از روش نمونه­گیری هدفمند، انتخاب و مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته‌های این پژوهش، در بُعد ایرانیّت، ۶ مقوله‌ی اصلی و در بُعد اسلامیّت، ۱۳ مقوله بوده و حاکی از آن است که ایدئولوژی حاکم در قالب گفتمان مسلّط، در تألیف کتاب­های موردنظر تأثیرگذار بوده است. همچنین، با توجه به این که زمینه‌ی کتاب­های مورد تحلیل در این پژوهش، از نظر محتوا فارسی است و انتظار می رفت که به ادبیات فارسی و هویّت ملّی مربوط به کشور ایران بپردازد؛ اما این پیشینه‌ی پر بار ادبی به حاشیه رفته و بازنمایی بُعد اسلامیّت، غالب بودن هویّت اسلامی و اهمّیّت ویژه­ی این بعد هویّتی را نشان می­دهد؛ در نتیجه، هویّت ملَی توازن خود را از دست داده و در معرض سوءگیری ایدئولوژیک قرار گرفته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Representation of Components of National Identity (Islamism and Iranism Dimension) in Persian Textbooks (Bekhanim VA Benvisim) of Primary Education‏‪‬‏

نویسندگان [English]

  • marym sydkhany 1
  • yarmohamd ghasemi 2
  • Fatemeh Havas beigi 3
1 cultural studies Ilam University
2 Department of Social Sciences, Ilam University Ilam University
3 Tarbiat Modares University
چکیده [English]

The aim of this study is to represent the components of national identity in the content of Persian textbooks of Bekhanim va Benvisim in primary education that the qualitative content analysis method with inductive approach has been used. Using purposive sampling method, all Persian textbooks of elementary course were analyzed. The findings of this study were 6 main categories in the Iranian dimension and 13 categories in the Islamic dimension, which indicates that the prevailing ideology in the form of dominant discourse has been effective in writing books. Also, considering that the context of the studied books is Persian in terms of content, and should deal with Persian literature related to Iran, but this rich literary background has been marginalized. Representation of Islamic dimension indicates the predominance of Islamic identity and the special importance of this dimension of identity; therefore, national identity has lost its balance and has been exposed to ideological bias.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Representation
  • elementary Persian books
  • national identity
  • Iraniannity
  • Islamic