تبیین تحول و بازنگری برنامه‌های درسی آموزش عالی افغانستان از 1381-1400

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه شهید بهشتی

2 دانشگاه هرمزگان

10.22034/tpcj.2024.190379

چکیده

      منظور از انجام این پژوهش، تبیین تحول و بازنگری برنامه‌های  درسی آموزش عالی افغانستان بعد از سال 1381-1400 در افغانستان است. روش پژوهش کیفی از نوع تاریخی است و پژوهشگران تلاش نموده سیر بازنگری برنامه‌های درسی را در این دوره که به‌عنوان دوره تحول[1] یاد می‌شود، با دیدگاه تحلیلی نشان دهد. نتایج نشان می‌دهد که بازنگری برنامه های درسی بعد از سال 1381 از نخستین اولویت‌ها در جهت تحول آموزش عالی شمرده می‌شد. اگرچه وزارت تحصیلات عالی از سال 1381 برنامه بازسازی آموزش عالی و بازنگری برنامه های درسی را در دستور کار گرفت، اما طرح راهبردی آن بعد از سال 1384 منتشر شد و در سال 1394 توسعه یافت. تجربه‌ای که بعد از سال 1381 از  برنامه‌ریزی درسی آموزش عالی حاصل می‌شود، گذار از یک نظام برنامه‌ریزی درسی نسبتاً غیرمنظم[2] به سمت نظام برنامه‌ریزی درسی متمرکز و سرانجام به سمت نظرخواهی و  واگذاری اختیارات نسبی برای برنامه‌ریزی درسی به دانشگاه‌ها بود. درنتیجه ۱۶۵ رشـته تحصیلی شناسـایی شد که باید بازنگری می‌شد؛ ازجمله آن برنامه درسی71 رشته تحصیلی  تا سال1400 بازنگری گردید.
 
[1] - در این دوره آموزش عالی ظرفیت محدودش شکسته شد و رسالت خود را از سر گرفت. 150 مؤسسه آموزش عالی دولتی و خصوصی تآسیس گردید. رشته های تحصیلی جدید ایجاد شد و برنامه های درسی بازنگرری گردید. دسترسی به آموزش عالی افزایش یافت.
[2] - در اثر جنگ‌های داخلی و حاکمیت احزاب سیاسی در مناطق مختلف، نظام برنامه‌ریزی درسی واحد نبود. برنامه های درسی دانشگاه ها متفاوت از هم بودند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Inquiring into the Evolution and Revision of Higher Education Curricula in Afghanistan Post September 11, 2001

نویسندگان [English]

  • hamayon rahyab 1
  • koorosh Fathi Vajargah 1
  • Esmaeil Jafari 1
  • Nematollah Mousapour 2
1 Ph.D. Candidate in curriculum at SBUPh.D. Candidate in curriculum at SBU
2 Hormozgan UN
چکیده [English]

This Study aims to look into the evolution and revision of higher education curricula Post September 11, 2001. The study used a qualitative research method with an historical lens. The investigator shows the evolution of reviewing higher education curricula in 21st century from an analytical perspective. The study uses archival analysis primarily research publications and  documents related to higher education curricula available online and printed in digital sources.The finding show that the higher education curriculum in Afghanistan has gone through different phases. The data suggest that the curriculum experience show a transition from a relatively irregular curriculum planning system before September 11 to a centralized curriculum system post September 11 leading towards opinion polls and the delegation of some autonomy for curriculum to prestigious universities.The study found that 165 majors were identified that needed to be reviewed;among them, the curriculum of 71 fields of study have been revised to date

کلیدواژه‌ها [English]

  • Curriculum
  • Higher education
  • Historical research
  • Orientation
  • Revision

مراجع

  • اندیشمند، محمد اکرام.(1389).معارف عصری افغانستان "1282-1389 هـ ش 1903-2010". کابل: انتشارات میوند.
  • جریده رسمی. (1399). مقرره آموزش دوره لیسانس. کابل: انتشارات وزارت عدلیه.
  • جریده رسمی.(1394). قانون تحصیلات عالی ملکی. کابل: انتشارات وزارت عدلیه.
  • خبرگزاری صدای افغان(آوا)،( 26/5/1396). تحصیلات عالی افغانستان نیازمند تغییر و تحول است / نفاق و سیاست‌های کوچک در دانشگاه‌ها جای ندارد. کد خبر ۱۱۰۶۹۴ : https://avapress.com/fa/110694/
  • رهنمود مرور برنامه‌های علمی.(1399). کابل: انتشارات دفتر بریتش کنسل.
  • ریاست انکشاف برنامه‌های علمی(1396) . پالیسی بازنگری برنامه‌های علمی. سایت وزارت تحصیلات عالی.
  • ریاست انکشاف برنامه‌های علمی(زمستان 1398). برنامه ملی بازنگری و انکشاف نصاب تحصیلی پوهنتون های کشور. نصاب تحصیلی رشته تاریخ دانشکده تعلیم وتربیه. کابل: وزارت تحصیلات عالی.
  • ریاست انکشاف برنامه‌های علمی.(17/ 10/ 1399). گزارش سال 1399 برنامه ملی بازنگری وانکشاف نصاب های تحصیلی. کابل: ریاست انکشاف برنامه‌های علمی، وزارت تحصیلات عالی افغانستان.
  • فتحی واجارگاه، کوروش.(1395). برنامه درسی به‌سوی هویت‌های جدید. تهران: انتشارات آییژ.
  • فولن، مایکل.(1985). تغییر برنامه درسی. ترجمه احمدرضا نصر ( 1381). مندرج در کتاب : برنامه درسی : نظر گاهها، رویکردها و چشم‌اندازها، پدیدآورنده: محمود مهرمحمدی . مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی .
  • گال، بورگ و، گال .(1386). روش‌های تحقیق کمی و کیفی در علوم تربیتی و روان‌شناسی. ترجمه: نصر وهمکاران. تهران:انتشارات سمت.
  • کمیسیون ملی نصاب تحصیلی.(تابستان 1400). رهنمود بازنگری و انکشاف نصاب تحصیلی. کابل: انتشارات وزارت تحصیلات عالی.
  • لادن سلیمی، نرگس کشتی آرای و فتحی واجارگاه.(1393). تبیین سیر تحول و اصلاح نظام برنامه درسی آموزش عالی بعد از انقلاب اسلامی در ایران. دو فصلنامه مطالعات برنامه درسی آموزش عالی. سال 5، شماره 9،( بهار و تابستان 1393) ص 52-73.
  • نصر،احمدرضا. اعتماد زاده، هدایت . و نیلی، محمدرضا.(1386). برنامه درسی و طراحی در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی. اصفهان: انتشارات جهاد دانشگاهی .
  • وب‌سایت دانشگاه تعلیم وتربیه کابل.( 1400). تاریخچه مرکز تحصیلات فوق لیسانس-پوهنتون تعلیم وتربیه شهید استاد ربانی: https://keu.edu.af/dr
  • وزارت تحصیلات عالی جمهوری اسلامی افغانستان. (1399). نگاهی به دستاوردهای وزارت تحصیلات عالی در سال 1399. کابل: انتشارات وزارت تحصیلات عالی.
  • وزارت تحصیلات عالی جمهوری اسلامی افغانستان.( 1395). پلان استراتژیک ملی تحصیلات عالی 1395-1399.
  • یارمحمدیان، محمدحسین.(1400). مبانی و اصول برنامه‌ریزی درسی. تهران: انتشارات یادواره کتاب.
  • Adam, F. ( 2009) . Curriculum Reform in Higher Education: Humanities Case Study. PhD. Thesis, University of the Witwatersand , Johannesburg, South Africa.
  • Babury, Mohammad .Osman. & Hayward. M, Fred. (2014). Afghanistan Higher Education The Struggle for Quality, Merit, and Transformation. Planning for Higher Education Journal | V42N2 January–March 2014.
  • Daniel, Couch. (2018): The policy reassembly of Afghanistan's higher education system. Globalisation, Societies and Education, DOI: 10.1080/14767724.2018.152370.
  • Davis, D.C., Rhodes, R., & Baker, A.S.(1998). Curriculum revision: Reaching faculty consensus through the nominal group technique. Journal of Nursing Education, 37(7),326-328.
  • Johnson, B., Christensen, L. (2012). Educational Research: Quantitative, Qualitative, and Mixed Approaches.USA: SAGE Publication, 625 p.
  • Hayward, M. Fred. (2015). Transforming Higher Education in Afghanistan: Success Amidst Ongoing Struggles. Society for College and University Planning. www.scup.org © 2015 by the Society for College and University Planning All rights reserved. Published 2015.ISBN 978-1-937724-51-1
  • Hicks, O. (2007). Curriculum In Higher Education In Australia Hello? In Enhancing Higher Education Theory And Scholar Ship, Proceeding of The Goth Herdsa Annual Conference.
  • N. (2014). Bureaucratic  Policies and  Patronage  Politics Prospects and  Challenges of  Private  Higher  Education in  Afghanistan: Afghanistan  Analysts  Network. Afghanistan Watch.
  • Lowton, D. (1993). Curriculum Studies and Educational Planning. London: Hodder and Stought, P.30.
  • Mussawy, Sayed Ahmad Javid. (2019). The Challenges of Quality Assurance and Accreditation in Afghanistan: A Policy Implementation JOURNAL OF COMPARATIVE AND INTERNATIONAL HIGHER EDUCATION 11 (2019).
  • Sabar, N. (1997).Curriculum Development Centers. International Encyclopedia of Education.
  • Samady, Saif R.( 2013). Changing profile of education in Afghanistan. 2013, 15 S. - URN: urn:nbn:de:0111-opus-77980.
  • Samady, Saif R.(2001). Education and Afghan Society in the Twentieth Century. UNESCO 2001. Printed in France.
  • Stark , J. (1997). Program and Level Curriculum Development. Research in Higher Education, Vol,38,NO,1.
  • Taheryar, Homayoon. (2017). "Perceptions of Quality in Higher Education in Afghanistan: A Case Study of Shaheed Rabbani Education University" (2017). Master's Capstone Projects. 186. http://scholarworks.umass.edu/cie_capstones/186.

Union. Mazzoli, J. A. (2000). Faculty Perception and Their Influence on the Curriculum in Higher Education. Doctoral Dissertation in University of South Carolina, P.135.

نظریه و عمل در برنامه درسی
دوره 11، شماره 22
بهمن 1402
صفحه 487-516

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار