واکاوی انگاره های معلمان دوره ابتدایی از مفهوم «مدرسه دوست‌دار کودک»

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه فرهنگیان

10.22034/tpcj.2024.190372

چکیده

مقاله­ حاضر باهدف واکاوی انگارههای معلمان ابتدایی ازمفهوم مدرسه دوست‌دارکودک بهمنظور استخراج مؤلفهها و موانع آن انجام شد. روش ­پژوهش پدیدارشناسی بوده است و با 24 نفر از معلمان ابتدایی شهرتهران با سابقه ­خدمت کم، متوسط و زیاد مصاحبههای نیمه­ساختاریافته کیفی انجام شد. برای تحلیل دادهها روش تحلیل مضمون براون و کلارک (2006) بکارگرفته شد. براساس تحلیل­ مضمونی، 13 مضمون پایه، 5 مضمون سازمان دهنده و یک مضمون اصلی فراگیر به عنوان مؤلفههای مدرسه دوست‌دارکودک؛ و 7 مضمون پایه، 3 مضمون سازماندهنده  و یک مضمون فراگیر به عنوان موانع تحقق مدرسه دوست‌دارکودک شناسایی شد. بر مبنای یافتهها، مدرسه دوست‌دارکودک از نظر معلمان شرکت­کننده در پژوهش باید در ابعاد مختلف مدیریت مدرسه، کادر آن، فضای فیزیکی، برنامه ­درسی و میزان تعامل با خانواده کودک توجه ویژه به کودک، روحیه و شرایط او داشته باشد اما با وجود موانع متعدد، شرایط لازم برای تبدیل­ شدن به چنین مدرسهای در بسیاری از مدارس ایران بالاخص مدارس دولتی وجود ندارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analyzing the Ideas of Elementary School Teachers about the Concept of "Child-Friendly School"

نویسندگان [English]

  • Najmeh Soltaninejad
  • Rezvan Safian Beldaji
Farhangian UN
چکیده [English]

The present study aims to analyze the ideas of elementary teachers about the concept of "child-friendly school" toextract components and its obstacles. The research method applied was phenomenological and the study samples included 24 elementary teachers in Tehran who had low, medium and high levels of teaching experience. The data for study was collected through semi-structured interviews which were performed on the basis of theoretical saturation. The method of data analysis used was Brown and Clark ' thematic analysis (2006). Based on the theme analysis, 13 basic themes 5 organizing and a main theme  were identified as the child-friendly school components. In addition, 7 basic themes, 3 organizing themes and an overarching theme were recognized as the barriers to the realization of a child-friendly school. Finally, it should be mentioned that due to several obstacles, there are no conditions to create such atmosphere in many Iranian schools, especially public schools.

کلیدواژه‌ها [English]

  • child-friendly school
  • curriculum
  • student centered
  • school physical space
باقری کراچی، امین؛ صادقی، سهراب و ایمنی، محمد امین. (1401). طراحی چارچوب مفهومی مدرسه دوست­دار کودک در ایران. تفکر و کودک. انتشار آنلاین از 24 مرداد 1401.
اسکایرو، مایکل استفن (1393). نظریه برنامه درسی (ترجمه افسانه کلباسی، پوران خروشی، زینب­السادات اطهری و وحید عشوریون). اصفهان: شوناز.
به نیا، بهنام؛ خیراللهی، مهران؛ صحراگرد، مهدی و  سلطانی‌فر،  عاطفه (1399). آموزه‌های مشارکت کودکان در فرآیند طراحی معماری فضاهای دوستدار کودک (مطالعه موردی: فضاهای درمانی شهر بجنورد). نشریه اندیشه معماری، دوره 4، شماره 7، فروردین 1399، صص 58-77
حسینمردی، علی اصغر؛ قربان شیرودی، شهره؛ زربخش بحری؛ محمدرضا و تیزدست، طاهر. (1399). تدوین مدل ساختاری برای پیش بینی پیشرفت تحصیلی، اشتیاق به مدرسه و احساس تعلق دانش­آموزان به مدرسه با واسطه­گری انگیزش پیشرفت تحصیلی. فصلنامه سبک زندگی اسلامی با محوریت سلامت. شماره 4، صص 128-136.
دانایی فرد، حسن و کاظمی، سید حسین. (1389). ارتقای پژوهش های تفسیری در سازمان: مروری بر مبانی فلسفی و فرایند اجرای روش پدیدارنگاری. مطالعات مدیریت بهبود و تحول، دوره 20، شماره 61، صص 121-147.
ذاکری، سید محمد حسین و هنرمند، صدیقه. (1396). سنجش رضایت محیطی دانش‌آموزان از مؤلفه‌های محیطی مدرسه؛ مطالعه موردی چهار مدرسه نوساز و فرسوده ابتدایی در شیراز. فصلنامه صفه، دوره 32، شماره 97، صص 19-34.
زلالی، بهروز و قربانی، فاطمه. (1393). مقایسه انگیزش تحصیلی و اشتیاق به مدرسه در دانش‌آموزان با و بدون نارساخوانی. ناتوانی های یادگیری، دوره 3، شماره 4، صص 44-56.
سلیمی، مهدی؛ جلالی، مهیا و یوسفی تذکر، مسعود. (1398). اصول طراحی باغ مدرسه و نقش آن در کیفیت آموزش. فصلنامه شباک، دوره 5، شماره 50، صص 7-15.
عابدی جعفری، حسن؛ تسلیمی، محمدسعید؛  فقیهی، ابوالحسن و شیخ زاده، محمد. (1390). تحلیل مضمون و شبکه مضامین: روشی ساده و کارآمد برای تبیین الگوهای موجود در داده های کیفی. اندیشه مدیریت راهبردی (اندیشه مدیریت), دوره 5، شماره 10، صص 151-198.
عظیمه، ملایی نژاد. (1395). صلاحیت­های حرفه­ای مطلوب دانشجومعلمان دوره آموزش ابتدایی. نوآوری­های آموزشی، شماره 44، صص. 33-62.
کاشانی جو، خشایار؛ هرزندی، سارا و فتح العلومی، ایل‌ناز. (1392). بررسی معیارهای طراحی مطلوب فضای شهری برای کودکان, نمونه موردی: محله نظامیه تهران. فصلنامه معماری و شهرسازی آرمان شهر، دوره 5، شماره 11، صص 239-249.
کیانی، اکبر؛ اسماعیل زاده کواکی، علی. (1391). تحلیل و برنامه‌ریزی «شهر دوستدار کودک» (CFC) از دیدگاه کودکان. مطالعه موردی: قوچان. باغ نظر، دوره 9، شماره 20، صص 51-62.
میرزایی، رضا و صیاد اربابی، خدیجه. (1399). طراحی مرکز دوست‌دار کودک با در نظر گرفتن پرورش خلاقیت کودکان؛ نمونه موردی شهر مشهد. فصلنامه شباک، شماره 2، پیاپی 53، صص 127-147.
نجفی، مسعود ؛ دویران، اسماعیل و نورعلیشاهی، جمشید . (1331). اصول طراحی زمین بازی کودکان براساس تصورات کودکانه، نمونه موردی: پارک‌های منطقه یک شهر زنجان. معماری سبز، دوره 3، شماره 6، صص 45-55
آل حسینی، فرشته (1393). تدریس به عنوان رشته عملی. فصلنامه مطالعات برنامه درسی ایران، دوره 8، شماره 32، صص 41-66.
خسروی، رحمت الله. (1393). تبیین و نقد آزادسازی برنامه درسی و ارائه الگویی برای نظام برنامه ریزی درسی ایران با تاکید بر نظریه عملگرای شواب و چگونگی کاربست آن در یک استان کشور (مورد استان زنجان). رساله منتشر نشده دکتری. دانشگاه تربیت مدرس.
Attride-Stirling. (2001). Thematic networks: an analytic tool for qualitative research. Qualitative Reseach, Vol. 1, pp. 385-407.
Arifin, M., Sudarmo, S., & Sudibyo, D. (2019, May). The Implementation of Child-Friendly Schools: Challenges and Obstacles in the Era of Technological and Information Advancement. In First International Conference on Progressive Civil Society (ICONPROCS 2019) (pp. 34-37). Atlantis Press.
Azarniayad A, Sharifi G, Madani M, Khanbani M. (2015). The relationship between cademic self-efficacy and the sense of belonging to school: a mediating role of future orientation. National Congress of Child and Adolescent Psychology of Iran, Tehran, Shahid Beheshti University, November 16-17, pp. 15-30.
Fraser, B. J. (2012) “Classroom learning environments: Retrospect, context and prospect,” in B. J. Fraser, K. G. Tobin, and C. J. McRobbie, Eds. Second International Handbook of Science Education. New York: Springer, 2012, pp. 1191–1239.
Braun, V. & Clarke, V. (2006). Using Thematic Analysis in Psychology. Qualitative Reseach in Psychology, Vol. 3, Issue 2, pp. 77-101.
cfc/france
Cheruto, Grace, Daniel Allida, and Catherine Amimo. (2021). "Implementation of CFS Program and Its Challenges in Chesumei Sub-County, Nandi County, Kenya."
Cobanglu, F. & Sevim, S. (2019). Child-Friendly Schools: An Assessment of Kindergartens. International Journal of Educational Methodology, Volume 5, Issue 4, Pages: 637-650
Environment, 56 (2012), pp. 335-345.
Fauziati, E. (2016). Child Friendly School: Principles and Practices.
Fitriani, S., & Qodariah, L. (2021). A Child-Friendly School: How the School Implements the Model. International Journal of Evaluation and Research in Education, 10(1), 273-284.
H.Mastouka,R.2010,student performance and high school landscape. journal of landscape  and urban planning,1-10.
Iman, M. T. (2015).Qualitative research methodology, Qom, Field and University Research Institute.
Aldridge, J. M. & Fraser, B. J. . (2011). “Effects and determinants of outcomes-focused learning environments,” Curric. Teach., vol. 26, no. 1, pp. 5–31, 2011.
Pepito, R. D. (2021). Child-Friendly School System On The School Performance: Cfss Program Model.
Saleem, A., Shaheen, I., & Zahid, H. (2020). Assessment Of Child-Friendly Environment In Public Schools. PalArch's Journal of Archaeology of Egypt/Egyptology, 17(9), 9535-9556.
Shaari A S, Yusoff N M, Ghazali I M, Osman Rafisah H j, Dzahir Nur FM. (2014). The relationship between lecturers teaching style And Academic Engagement. Social and Behavioral Sciences. 118; 10-20.
Smith J, Girard S, St-Amand J. (2017). Sense of Belonging at School: Defining Attributes, Determinants, and Sustaining Strategies. IAFOR Journal of Education. 5; 105-119.
Thomas, Shinto., Alphonsa Jose, K., & Aneesh Kumar, P. (2018). Child friendly schools: Challenges and issues in creating a positive and protective school environment. Positive Schooling and Child Development, 233-248.
UNICEF (2006). Child-friendly schools manual. New York: UNICEF division of communication.
retrieved march, 2011, from http://childfriendlycities.org/building-a-cfc/indicatorscriteriafor-
Veiga F.H. (2016) .Assessing student Engagement in School: Development and validation of a four-dimensional scale. Procedia - Social and Behavioral Sciences. 217; 813-819.
Vine, K. (2006). Comparison of Performance of CFS Schools with Non CFS Schools in the 2006 Grade 5 Examinations in the Punjab’-UNICEF. Retrieved from, http://www.unicef.org/.