ادراک اولیاء و مدیران از مشارکت والدین در امور مدرسه (مطالعه ای پدیدارشناسانه)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه بوعلی سینا همدان، ایران

چکیده

 




مشارکت یا شریک­ شدن والدین در آموزش‌وپرورش از جمله مفاهیمی است که علیرغم اینکه به نظر می­ رسد اکثریت افراد جامعه به نوعی آن را تجربه کرده­اند اما در حوزۀ نظر و عمل تربیتی با تنوع دیدگاه­ ها و عملکردها مواجه است. بر این اساس پژوهش حاضر به مطالعه، درک و تبیین تجربیات اولیاء دانش ­آموزان و مدیران مدارس از مشارکت والدین در امور مدرسه ­ای فرزندان پرداخته است. این پژوهش به شیوۀ کیفی و با رویکرد پدیدارشناسی توصیفی انجام شده است. به این منظور 8 مدیر و 6 ولی دانش ­آموز از مدارس ناحیۀ 1 و 2 شهر همدان به ­شیوۀ هدفمند انتخاب و داده ­ها به روش مصاحبه نیمه ساختاریافته گردآوری شدند. داده ­های گردآوری شده به روش استرابرت و کارپنتر (2003) مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفتند. درنهایت شش مضمون اصلی استخراج شد که عبارت‌اند از: «برداشت از مشارکت»، «اهمیت و ضرورت مشارکت»، «ساختار مشارکت»، «زمینه­ های مشارکت»، «عوامل مؤثر در مشارکت» و «موانع مشارکت». یافته ­ها نشان می­دهد که در هر دو گروه تعریف یکسانی از مشارکت وجود ندارد و افراد به وجوه مشارکت اشاره می­کنند. مدیران بیشتر به اهمیت و ضرورت مشارکت برای پیشبرد امور مدرسه واقف هستند. در مورد ساختار، مدیران به انجمن اولیاء و مربیان به‌عنوان نهاد رسمی متکی هستند و والدین به ارتباط شخصی با عوامل مدرسه توجه دارند. زمینه­ های مشارکت در مدارس متنوع است و عواملی از قبیل انگیزه و بنیۀ والدین، تعامل مثبت مدیران و وجود یک فرهنگ مشارکتی در سازمان مدرسه می­ تواند آن را تقویت کند، البته خودمحوری مدیران و جزئی­ نگری والدین نیز می­تواند موانعی بر سر راه مشارکت ایجاد کند.




 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Identify and Extract Parent and Teacher Readings from the Concept of Participation in School Affairs

نویسندگان [English]

  • mohamad noroznezhadghadi
  • Farhad Seraji
  • MohammadReza Yoosef Zadeh
Faculty of Psychology and Educational Sciences, Boali Sina University, Hamedan, Iran
چکیده [English]

The present research aims to study, understand and explain the experiences of parents of students and school administrators from parent participation in school affairs of children. This research is conducted in a descriptive phenomenological approach. For this purpose, 8 managers and 6 students from Hamedan schools were selected by targeted method and data were collected by semi-structured interview. The collected data were analyzed by Straubert and Carpenter (2003). Findings show that in both groups there is no identical definition of participation and people refer to the funds of participation. In the structure, administrators rely on parent associations and coaches as formal institutions and parents focus on personal relationships with school agents. The fields of participation in schools are diverse and factors such as the motivation and parenting of parents, the positive interaction of managers and the existence of a participatory culture in the school organization can strengthen it.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Parental Participation
  • Phenomenology
  • Managers
  • Parents of Students
  • ادیب حاج باقری، محسن؛ پرویزی، سرور و صلصالی، مهوش (1389)، روش‌های تحقیق کیفی، چاپ اول، تهران: نشر و تبلیغ شریف.
  • افضل­خانی، مریم و عبدی پاکروان، مژگان (1392)، بررسی شیوه­های بهینه در مشارکت اثربخش اولیا و مردم در مدارس، پژوهش در برنامه­ریزی درسی، 10(2): 146- 137.
  • جهانیان، رمضان (1388)، راهکارهای توسعة نظام مدیریت مشارکتی در واحدهای آموزشی، از دیدگاه مدیران، معاونان و معلمان، پژوهش در برنامه­ریزی درسی، 6(1): 174- 153.
  • زنجانی­زاده، هما؛ دانایی، مجید و سلیمی­نژاد، مهدی (1390)، بررسی میزان مشارکت خانواده­ها در مدارس استان خراسان رضوی و عوامل مؤثر بر آن، جامعه­شناسی آموزش‌وپرورش، 1(1): 101- 71.
  • ستوده، هدایت­اله و بهاری، سیف­اله (1386)، آسیب­شناسی خانواده، تهران: انتشارات ندای آریانا.
  • سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش (1390)، تهران: وزارت آموزش‌وپرورش.
  • شورای عالی انقلاب فرهنگی (1390)، سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش جمهوری اسلامی ایران با همکاری شورای عالی آموزش‌وپرورش تهران: شورای عالی انقلاب فرهنگی.
  • صمدی، معصومه؛ رضایی، منیره (1390)، بررسی نقش تربیتی خانواده در نظام تربیت رسمی و عمومی از دیدگاه علم و دین، پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، 95 (12): 117- 95.
  • عرب شهراب، علی (1389)، بررسی رابطه بین سبک­های مدیریت و میزان استفاده از مشارکت اولیاء در مدارس متوسطه شهر ورامین، پایان­نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد واحد گرمسار.
  • قاسمی پویا، اقبال (1381)، مشارکت مردمی در آموزش‌وپرورش، تهران: پژوهشکدۀ تعلیم و تربیت.
  • کردی، سمیه (1395)، رابطۀ مشارکت والدین با موفقیت دانش­آموزان در آزمون سراسری، پایان­نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد.
  • گوهری، زهره؛ جمشیدی، لاله و امین­بیدختی، علی­اکبر (1394)، شناسایی موانع مشارکت والدین در امور مدارس مقطع ابتدایی شهر سمنان، دو فصلنامۀ مطالعات برنامه­ریزی آموزشی، 4 (7): 162- 133.
  • مظاهری، حسن؛ موسی­پور، نعمت­اله و ناطقی فائزه (1396)، نقش خانواده در برنامۀ درسی شایستگی­محور دورۀ ابتدایی از منظر اسناد تحول بنیادین آموزش‌وپرورش، فصلنامۀ خانواده و پژوهش، 14(34): 32- 7.
  • نوابخش، مهرداد؛ اسمی­جوشقانی، زهرا (1391)، عوامل اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر میزان مشارکت دانش­آموزان در فعالیت­های دانش­آموزی، مجلۀ مطالعات توسعه اجتماعی ایران، 4 (4): 122- 105.
  • هاشمیان­فر، علی؛ اکبرزاده، علیرضا (1393)، بررسی و مقایسه مشارکت اجتماعی والدین نوجوانان بزهکار و عادی در امور مدرسه، فصلنامۀ مطالعات جامعه ­شناختی جوانان، 5 (15): 180- 157.

Bauch, Patricia A. Goldring, Ellen B. (1998). Parent-Teacher Participation in the Context of School Governance. Peabody journal of education,73(1).15-35.

Charo Reparaz, María Angeles Sotés-Elizalde (2019). Parental involvement in schools in Spain and Germany: Evidence from PISA 2015. International Journal of Educational Research. 93(1), 33-52.

Christenson, S. L., & Sheridan, S. M. (2001). School and families: Creating essential connections for learning. New York, NY: Guilford Press.

Deslandes, R. & Barma, S. & MorinT L (2015). Understanding Complex Relationships between Teachers and Parents. International Journal about Parents in Education. 9(1), 93- 105.

Fitzgerald, D. (2004). Parent partnership in the early years. London: Continuum.

Green, C. L., Walker, J. M. T., Hoover-Dempsey, K. V., & Sandler, H. (2007). Parents’ motivations for involvement in children’s education: An empirical test of a theoretical model of parental involvement. Journal of Educational Psychology, 99, 532–544.

Hofman, R.H., Hofman, W.H.A., Gray, J.M., Daly, P. (Eds.). (2004). Institutional context of education systems in Europe: A cross-country comparison on quality and equity. Netherlands: Kluwer Academic Publishers.

Ivan Rosas, S. (2009). The Participation of Low-Income and Immigrant Mexican Parents in the Lives of High School Children. Stanford University.

Sleeter, C. (2008). Equity, democracy and neoliberal assaults on teacher education. Teaching and Teacher Education, 24(8), 1947-1957

Theodorou, Eleni (2007). Reading between the lines: exploring the assumptions and implications of parental involvement. International Journal about Parents in Education. 1: 90- 96.

Vahedi, M (2010). Study of parents’ participation in the high schools administration and its effect on school activities. Procedia - Social and Behavioral Sciences, Vol 2, Issue, 359-363.

 Westergård, E (2015), Moving the Theory of Parental Cooperation and Innovation into Practice. International Journal about Parents in Education. 9(1), 93-105.