بررسی جایگاه قومیت و تجارب زیسته قومیتی دانش آموزان در برنامه های درسی متوسطه اول ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه تربیت و مشاوره، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 دانشگاه آزاد تهران مرکزی

3 دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

چکیده

هدف این پژوهش بررسی جایگاه قومیت و تجارب زیسته قومیتی دانش آموزان در برنامه درسی رسمی- پنهان متوسطه اول ایران در سال تحصیلی 99-98 بود. روش پژوهش در بخش اول تحلیل اسنادی و تحلیل محتوای کیفی با 3 جلد کتاب مطالعات اجتماعی شامل 553 صفحه. واحد تحلیل محتوا؛ متن- تصاویر و فعالیت. بخش دوم روش تحقیق کیفی و از نوع پدیدار شناسی شامل نمونه گیری هدفمند مشارکت کنندگان 30 دانش آموز(فارس-آذری-کُرد-لُر-گیلک) و 20 دبیر بود. از ژورنال دانش آموزی و مصاحبه غیر رسمی استفاده شد. یافته ها نشان میدهد فقط 6 درصد از بخش های سه گانه محتوای بررسی شده به مؤلفه های مطلوب قومیت توجه داشته که در برنامه درسی رسمی بسیار نامطلوب میباشد. درتحلیل اطلاعات- یکسان سازی فرهنگی- تفکرات سطحی نسبت به فرهنگ اقوام- نابرابری آموزشی- بیگانگی با تنوع فرهنگی- غفلت در همزیستی مسالمت آمیز ظاهر شد که در مجموع جایگاه قومیت در برنامه درسی پنهان مطلوب نیست.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the status of ethnicity and lived ethnic experiences of junior school students in Iranʼs academic curriculum

نویسندگان [English]

  • FARZANEH PAKDAMAN 1
  • Mahdi Davaei 1
  • ali akbar khosravi babadi 2
  • Hamidreza Rezazadh 3
1 Education and Counseling Department, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
2 Education and Counseling Department, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
3 Islamic Azad University Tehran Branch
چکیده [English]

The purpose of this study was to investigate the status of ethnicity and lived ethnic experiences of junior school students in the formal-hidden curriculum of Iran's academic year in 2019-2020.The research method in the first part of documentary analysis and qualitative content analysis with 3 volumes of social studies book including 553 pages.Content Analysis Unit;Text-Images and activities.The second part of the qualitative and phenomenological research method was purposeful sampling of participants including 30 students (persian-Azeri-Kurd-Lor-gilak) and 20 teachers.Student journal and informal interview were also used. Findings show that only 6% of the three sections of the examined content pay attention to the desirable components of ethnicity, which is very undesirable in the formal curriculum.In the analysis of information,cultural assimilation, superficial thoughts about ethnic culture, educational inequality, cultural diversity alienism,neglect of peaceful coexistence appeared, overall, it can be acknowledged that the position of ethnicity in the hidden curriculum was not desirable

کلیدواژه‌ها [English]

  • Hidden curriculum
  • Ethnic lived experiences
  • Multicultural components
  • Ethnicity
  • junior school students
  • احمدپور، فاطمه ؛ فدایی، محمدرضا؛ رفیع پور، ابوالفضل(1396) . لزوم بازاندیشی در محتوای کتاب های درسی ریاضی پایة هفتم و هشتم از نظر استدلال و اثبات. فصلنامه مطالعات برنامه درسی ایران، 12(46)84-59.
  • بازدارقمچی قیه، مرتضی؛ فتحی واجارگاه، کورش؛ عارفی، محبوبه و فراستخواه، مقصود(1398)، تبیین مفهوم برنامه درسی سایه در نظام آموزشی ایران، فصلنامه پژوهش های برنامه درسی، 8(2):274-245.
  • حمیدی زاده، کتایون؛ فتحی واجارگاه، کوروش؛ عارفی، محبوبه و مهران، گلنار(1397)، تحلیل نظام مند آموزش چند فرهنگی در ایران، فصلنامة پژوهش در نظام های آموزشی، 12(42): 38-25.
  • خدایار ا، فتحی ا. 1387. هویت ملی در کتاب های درسی آموزش و پرورش(مورد مطالعه: دوره متوسطه). فصلنامه مطالعات ملی، 3 سال نهم: 52-29.
  • رحمانی,عذرا؛ فقیهی,علیرضا؛ حسینی مهر,علی و سرمدی,محمدرضا(85)، اعتبارسنجی مولفه های آموزش چندفرهنگی برای طرح در برنامه درسی دوره ابتدایی، فصلنامه رهیافتی نو در مدیریت آموزشی.
  • سام خانیانی، اسحاق (1390)، بررسی رفتار نسبت به پرچم در بین دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی تهران، پایان نامة چاپ نشده کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی تهران.
  • سیلور جی گالن، الکساندر، ویلیام ام، لوئیس، آرتور جی (1386)، برنامه ریزی درسی برای تدریس و یادگیری بهتر، ترجمة غ خوی نژاد، تهران: به نشر.
  • صادقی، علیرضا (1391)، ویژگی ها و ضرورت های تدوین برنامة درسی چند فرهنگی در ایران: بررسی چالش ها و ارائة راهبردها، فصلنامة راهبرد و فرهنگ، دوره 5(17):121-93.
  • صادقی، علیرضا (1391)، ویژگی ها و ضرورت های تدوین برنامه درسی چند فرهنگی در ایران: بررسی ضرورت ها و چالش ها . فصلنامة راهبرد فرهنگ، دوره 5، (17و18): 122-93.
  • ﺻﺎدقی، ﻋﻠﯿﺮﺿﺎ( 1389) ، ﺑﺮرﺳﯽ ﺳﻨﺪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ درﺳﯽ ﻣﻠﯽ ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﯽ اﯾﺮان ﺑﺮ اﺳﺎس روﯾﮑﺮد آﻣﻮزش ﭼﻨﺪﻓﺮﻫﻨﮕﯽ. ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ درﺳﯽ اﯾﺮان،5 (18) 190-215.
  • ﻋﺮاﻗﯿﻪ، ﻋﻠﯿﺮﺿﺎ، ﮐﻮرش ﻓﺘﺤﯽ واﺟﺎرﮔﺎه، اﺣﻤﺪﻋﻠﯽ ﻓﺮوﻏﯽ اﺑﺮی، و ﻧﻌﻤﺖ اﷲ ﻓﺎﺿﻠﯽ.(1390) »ﺑﺮرﺳﯽ ﺟﺎﯾﮕﺎه ﻗﻮﻣﯿﺖ در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ درﺳﯽ ﭘﻨﻬﺎن.« ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ درﺳﯽ اﯾﺮان 6(23): 56-75.
  • عراقیه، علیرضا؛ فتحی واجارگاه، کورش؛ فروغی ابری، احمد علی و فاضلی، نعمت الله(1391)، قومیت، پدیدهای آکسیمورون در برنامة درسی صریح مدارس متوسطه ایران، فصلنامة نوآوری های آموزشی، 40(10):57-85.
  • عراقیه، علیرضا؛ فتحی واجارگاه، کورش، 1391، جایگاه چند فرهنگی در اموزش مدرسه و آموزش عالی، راهبرد فرهنگ. شماره 17 و 18 ، بهار و تابستان 91، ص 187-204
  • عزیزی، نعمت الله؛ بلندهمتان، کیوان و سلطانی، مسعود(1389)، بررسی وضعیت آموزش چند فرهنگی در مراکز تربیت معلم شهر سنندج از منظر دانشجویان، فصلنامة انجمن آموزش عالی ایران، 3(2): 78-55.
  • فتحی واجارگاه، کوروش(1400 الف) هویت های برنامه درسی. جلد اول . ویراست چهارم. تهران. انتشارات آییژ
  • فتحی واجارگاه، کوروش(1400 ب) سوتفاهمات اساسی در رابطه با جنبش نو/ چند بسترسازی(چیستی، چرایی و چگونگی) فصلنامه چشم اندازهای برنامه درسی. سال اول. شماره دوم
  • فراستخواه، مقصود(1398)، شرایط امکان صلح در ایران، میزگرد گروه تخصصی صلح، انجمن جامعه شناسی ایران، 17 آذرماه 1398.
  • ﻓﻠﯿﮏ، اووه(1387)درآﻣﺪی ﺑﺮ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﮐﯿﻔﯽ، ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻫﺎدی ﺟﻠﯿﻠﯽ. ﺗﻬﺮان: ﻧﺸﺮ ﻧﯽ.
  • مردیت گال، والتر بورک، جویس گال؛ مترجمان احمدرضا نصر و دیگران(1393). روشهای تحقیق کمی و کیفی در علوم تربیتی و روانشناسی،سازمان مطالعه وتدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها، جلد 1.

Banks J (2006). Multicultural Education For Young Childeren: Racial and Ethnic  Attitudes and Their Modification. In D.Spodek (ed.). Handbook of Research on the Education of Young  Children; 236-250. New York:Macmillan.

Banks J ( 2013). The Construction and Historical Development of v Multicultural   Educatio, 1962-2012, Theory into Practice; 52(1): 73-82.

Banks J A, Banks C A M (2010). Multicultural Education: Issues and Perspectives (7 th ed.).Hoboken, NJ: John Wiley.

Banks, J. A. & Banks, C. A. M., (2005). Multicultural education Issues and perspectives (5th ed.), New York: John Wiley.

Brown L (2013). An Immigration Histoty of Britain: Multicultural Racism since 1800, by Panikos Panayi. English Historical Review ; 128: 225-227.

Fernandez, M.(2010).The Responsibilty for Multicultural education An Ethics of teaching and learning . Available at:http://www.Scu.edu/ethics.

Gay G (2010). Culturally responsive teaching: Theory, reaserch, and Practice (2 ed.). New York, NY: Teachers College Press.

Glock, S., Kleen, H (2021) . The role of preservice teachers’ implicit attitudes and causal attributions: a deeper look into students’ ethnicity. Curr Psychol.

Grant C A, Sleeter C E (2008). Turning on Learning: Five approaches for Multicultural teaching plans for race, class, gender, and disability. Columbus. OH: Merrill.

Griffin J (2019). Marshall Mcluhan was Right: The Medium is the Message, OECD Publishing, Paris.

Gorski P (2008). Good Intentions Are Not Enough: A Decolonizing Intercultural Education. 19.

Hjerm M (2018). How critical thinking, Multicultural education and teacher qualification affect anti-immigrant attitudes, Inernational Studies in Sociology of Education; 27(1): 42-59.

Holm, G., Londen, M. (2010). The discourse on multicultural education in Finland: education for whom?, Intercultural Education.

Ksinan, A. J., Vazsonyi, A. T., Ksinan Jiskrova, G., & Peugh, J. L. (2019). National ethnic and racial disparities in disciplinary practices: A contextual analysis in American secondary schools. Journal of school psychology, 74, 106–125.

Malewski, E (2010) Curriculum Studies Handbook – The Next Moment. NY: Routledge

Parekh, B. (2008). The Concept of Multicultural education. In S. Modgil, G K. Verma, K. Mallick. & C.Modgil (Eds.). Multicultural education: The Interminable Debate (pp. 19-31).

Pinar, W. F. (2015). Educational experience as Lived: Knowledge, history, alterity (The selected works of William F.pinar). New York, NY: Rutledge.

Rata E (2017). Connecting Knowledge to Democracy. In B. Barrett, U. Hoadley, & J. Morgan (Eds.), Knowledge, curriculum and equity: social realist Perspectives; 19-32. Abingdon & New York: Routlrdge.