اجرای برنامه‌درسی ریاضی دوره اول ابتدایی: چالش‌ها و راهکارها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش

چکیده

در پی آخرین اصلاحات برنامه و کتاب‌های درسی ریاضی دوره اول آموزش ابتدایی نظام آموزشی ایران و تجربه حدود یک دهه اجرای این برنامه‌، پژوهش حاضر  با هدف مقایسه بین وضع مطلوب اجرای برنامه و برنامه‌درسی اجرا شده ریاضی در این دوره انجام شد. چارچوب مورد استفاده در این مطالعه، مدل 10 عنصری َاکِر است. شناسایی ویژگی‌های برنامه‌درسی ریاضی اجراشده در دوره اول ابتدایی، با استفاده از طرح همسو سازی انجام شد. برای این منظور، داده‌های کیفی از طریق مشاهده فرایند یاددهی- یادگیری در کلاس‌های درس، مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته با معلمان، گزارش‌نویسی معلمان و هم‌اندیشی با معلمانِ خبره در گروه‌های کانونی، گردآوری شدند. یافته‌های این مطالعه بیان­گر برخی تفاوت‌ها، کاستی‌ها و نقاط ضعف در اجرای برنامه درسی بودند که به تفکیک برای عناصر برنامه مورد بحث قرار گرفته و ارائه ­شدند. در نهایت، 25 راهکار برآمده از یافته‌های این پژوهش برای برنامه‌ریزی‌های آتی پیشنهاد شد.
 
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Implementation of the mathematics curriculum of the first cycle of elementary education: challenges and solutions

نویسنده [English]

  • Soheila Gholamazad
Education Research Institute
چکیده [English]

Following the latest mathematics curriculum reform of the first cycle of elementary education in Iran and the experience of about a decade of implementation of this program, the aim of the present study was comparing the intended implementation of this program with the implemented mathematics curriculum. The framework used in this study is Akker's 10-element model, which considers the various components in the curriculum. Identifying the characteristics of the implemented mathematics curriculum in the first period of elementary school was done using the triangulation design. For this purpose, qualitative data were collected through observing the teaching process in classrooms, semi-structured interviews, teachers' reports, and focus groups. The findings of this study showed some differences, shortcomings and weaknesses in the implementation of the curriculum, which were discussed and presented separately for the elements of the program. Finally, 25 solutions emerging from the findings of this research were proposed for future planning.
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mathematics curriculum
  • the first cycle of elementary education in Iran
  • the challenges of implementing the mathematics curriculum
  • the solutions to improve the mathematics curriculum in the first cycle of elementary education
ابوالمعالی، خدیجه. (1391). پژوهش کیفی از نظریه تا عمل. انتشارات چاووشگران نقش.
بخشعلی‌زاده، شهرناز. (1392). شناسایی بدفهمی‌های رایج دانش‌آموزان پایه چهارم ابتدایی در حوزه محتوایی ریاضی. طرح پژوهشی به سفارش پژوهشگاه مطالعات آموزش‌و‌پرورش. سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی.
داودی، خسرو؛ رستگار، آرش و عالمیان، وحید. (1391). کتاب معلم ریاضی اول دبستان. سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی. وزارت آموزش‌و‌پرورش.
داودی، خسرو؛ رستگار، آرش و عالمیان، وحید. (1396). ریاضی اول دبستان. سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی. وزارت آموزش‌و‌پرورش.
داودی، خسرو؛ رستگار، آرش و عالمیان، وحید. (1396). ریاضی دوم دبستان. سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی. وزارت آموزش‌و‌پرورش.
داودی، خسرو؛ رستگار، آرش و عالمیان، وحید. (1396). ریاضی سوم دبستان. سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی. وزارت آموزش‌و‌پرورش.
شورای عالی آموزش‌و‌پرورش (1390). سند تحول بنیادین آموزش‌و‌پرورش. وزارت ‌آموزش‌و‌پرورش.
شورای عالی آموزش‌و‌پرورش (1391). برنامه درسی ملی. وزارت ‌آموزش‌و‌پرورش.
شورای عالی آموزش‌و‌پرورش (1398). اهداف دوره‌های تحصیلی، نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی. وزارت آموزش‌و‌پرورش.
ظهوری‌زنگنه، بیژن. (1379). ریاضیات: کلید راه توسعه. مجلة رشد آموزش ریاضی. شماره 79. دفتر انتشارات کمک آموزشی، سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، وزارت آموزش‌و‌پرورش.
غلام‌آزاد، سهیلا. (1390). تدوین راهنمای برنامه‌درسی ریاضی دوره دبستان مبتنی بر رویکرد شناختی. به سفارش پژوهشکده علوم شناختی.
غلام‌آزاد، سهیلا. (1397). طراحی و ارزیابی تکلیف‌های غنی برای یادگیری. فصلنامه رشد آموزش ریاضی، شماره 131.
کبیری، مسعود. (1391). ارزشیابی کتاب ریاضی اول دبستان. به سفارش سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی. وزارت آموزش‌و‌پرورش.
کبیری، مسعود. (1392). ارزشیابی کتاب‌های ریاضی دوم و ششم دبستان. به سفارش سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی. وزارت آموزش‌و‌پرورش.
کبیری، مسعود. (1393). ارزشیابی کتاب ریاضی سوم دبستان. به سفارش سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی. وزارت آموزش‌و‌پرورش.
موسی‌پور، نعمت‌الله. (1391). رویکردهای حاکم بر تغییر در نظام آموزش و برنامه‌درسی ایران: از رویکرد مهندسی تا رویکرد فرهنگی. راهبرد فرهنگ، شماره هفدهم و هجدهم. صفحات 273-243.

Akker, J. V. D. (2007). Curriculum design research. In Plomp, T. &Nieveen, Nienke (eds.) An introduction to educational design research. Proceeding of the seminar conducted at the east China Normal University, Shanghai (PR China).

 
Kilpatrick, J.; Swafford, J.; & Findell, B. (2001). (Eds.). Adding it Up: Helping Children Learn Mathematics. Mathematics Learning Study Committee, National Research Council. Washington, DC: National Academies Press.
National Council of Teachers of Mathematics. (1970). History of Mathematics Education in the United States and Canada: 32nd Yearbook. Reston, VA: The Author.
National Council of Teachers of Mathematics. (2003). A History of School Mathematics (Two-Volume Set). George M. A. Stanic and Jeremy Kilpatrick. (Eds.). Reston, VA: The Author.
National Council of Teachers of Mathematics. (2015). Strategic Use of Technology in Teaching and Learning Mathematics: A Position of the National Council of Teachers of Mathematics. Reston, VA: The Author.