تدوین راهنمای عمل برنامه درسی تلفیقی( یکپارچه)پایه سوم ابتدایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه الزهرا

10.22034/tpcj.2023.190218

چکیده

هدف اصلی پژوهش حاضر، تدوین راهنمای عمل برنامه درسی تلفیقی(یکپارچه) پایه سوم ابتدایی است. رویکرد پژوهش، کیفی (روش تحلیل محتوای کیفی) و جامعه پژوهش، کلیه­ کتاب‏های درسی پایه­ سوم ابتدایی و راهنماهای تدریس معلم هر کتاب بود. رویکرد برنامه درسی تلفیقی مضمون‏ محور (مفهوم ‏محور و مهارت‏ محور) انتخاب شد. مفاهیم و مهارت‏ ها از کتاب­های درسی و اهداف هر درس از راهنماهای تدریس معلم استخراج شد و هم زمان کدگذاری صورت گرفت. کدهایی که دارای زمینه­ مشترک بودند در یک مقوله قرار گرفتند و مضامین (تم) تلفیقی برنامه درسی را تشکیل دادند. 192 کد اولیه بدست آمد. پس از طبقه­بندی، 106 مقوله حاصل شد و در نهایت، 14 مضمون (تم) تلفیقی شکل گرفت. مضامین بدست آمده عبارتند از: جعبه ابزار پرکاربرد، نیازهای مهم، سواد مالی، آشنایی با شخصیت­ های علمی‏ و ادبی، نهادها، تغییر، شباهت ­ها و تفاوت­ ها، محافظت، مهربانی، تلاش، مهارت شمارش، مهارت اندازه ­گیری، مهارت رسم شکل، مهارت مرتب ­سازی داده ­ها در جدول و نمودار.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Development of action plan of integrated curriculum in the third grade of elementary

نویسندگان [English]

  • Sara Jalalpour
  • Parvin Ahmadi
  • Parvin Samadi
Alzahra UN
چکیده [English]

The main purpose of the present study is to develop a practical guide to the integrated curriculum of the third grade of elementary school. The research approach was qualitative (qualitative content analysis method) and the research community was all third grade elementary textbooks and teacher teaching guides of each book. The theme-based integrated curriculum approach (concept-based and skill-based) was chosen. Concepts and skills were extracted from the textbooks and the objectives of each lesson were extracted from the teacher's teaching guides and coded at the same time. Codes that had a common theme were placed in one category and formed the combined themes of the curriculum. 192 initial codes were obtained. After classification, 106categories were obtained and finally, 14 combined themes were formed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Curriculum Development
  • Curriculum action plan
  • Curriculum Integration
  • Integrated Curriculum
  • Third Grade Elementary
آقابابایی،حسن.(1389). تحلیل سازگاری توکل با تلاش انسانی از منظرقرآن و حدیث. فصلنامه پژوهشی فصلنامه اخلاق.3(4)،47-60.
آمار،فریال، سلطانی مطلق، معصومه و شکرانی، یاسین.(1397). راهنمای معلّم هدیه­های آسمان (تعلیم و تربیت اسلامی) سوم دبستان. تهران: تهران: ادارە کل نظارت بر نشر و توزیع مواد آموزشی.
احمدی، پروین ، سبحانی­نژاد، مهدی و امیری،مهدی.(1394). سازماندهی میان رشته­ای برنامه درسی بـا تأکید بر  اثربخش سازی محتوای دروس.دوفصلنامه پژوهش­های آموزش و یادگیری.22(6)، 97-122
احمدی، پروین. (1382). الگوی برنامه درسی تلفیقی و جایگاه آن در برنامه درسی ابتدایی ایران. دو ماهنامه علمی   پژوهشی دانشور رفتار، 10(3)، 3–12.
احمدی، پروین.(1390). طراحی وسازماندهی محتوای برنامه درسی: رویکرد بین رشته ای در بین درسی تلفیقی. تهران:آییژ.
اعتصامی، محمدمهدی و راصد، سعید.(1390). مبانی و روش تدریس تعلیم و تربیت دینی در دوره­ی ابتدایی. تهران  شرکت چاپ و نشر کتاب­های درسی ایران.
ایمانی، محمدتقی، ونوشادی، محمودرضا. (1390). تحلیل محتوای کیفی. پژوهش، 3(2)، 15–.44.
بازرگان، عباس.(1397). مقدمه­ای بر روش­های تحقیق کیفی و آمیخته. تهران: دیدار
بین، جیمز(2009). تلفیق برنامه درسی: طرح­ریزی هسته اصلی آموزش و پرورش آزادمنشانه. پروین احمدی و غلامرضا خوی نژاد (1393).تهران:آییژ.
تبریزی، منصوره.(1393).تحلیل محتوای کیفی از منظر رویکردهای قیاسی و استقرایی. فصلنامه علوم اجتماعی. 21(1)، 105-138           
حوریزاد، بهمن .(1391). غنی سازی فرهنگ آموزش و یادگیری. تهران: سایه سخن.
حق وردی،مجید و گویا، زهرا.(1398). تاثیر استفاده از راهبرد رسم شکل در حل مسائل کلامی ریاضی. دوفصلنامه نظریه و عمل در برنامه درسی  .7(2)، 261-294.
خداپناه، مینا، دوایی، مهدی، موسی، پور، نعمت اله و احمدی، غلامعلی.(1400). زمینه­ها و راهبردهای اجرایی برنامه درسی سواد مالی دوره ابتدایی . دو فصلنامه نظریه و عمل در برنامه درسی.17(9)، 361-394.
رادپور، فاطمه،شاپوریان، فریبا،شریف زاده، عبدالمجید،مرزبان،هادی،مهدوی،رضا و نواب صفوی،مینا.(1391). راهنمای درس هنر برای معلمان پایه­های اول،دوم و سوم. تهران: ادارە کل نظارت بر نشر و توزیع مواد آموزشی
رستمی مسنی، کوروش.(1393) بررسی امکان اجرای برنامه­درسی تلفیقی در مقطع ابتدایی نظام آموزش و پرورش ایران.(پایان نامه ). دانشگاه خوارزمی تهران، ایران.
رضوی، عصمت.(1395). امکان اجرای برنامه درسی تلفیقی درپایه دوم ابتدایی مطالعه موردی.(پایان نامه). دانشگاه   بیرجند،  ایران.
سیف، علی اکبر.(1398). روانشناسی تربیتی. تهران: پیام نور
شریفی، علیرضا. (1393). بررسی وضعیت برنامه ریزی درسی در سیستم آموزش و پرورش ابتدایی ایران. فصلنامه تعلیم و تربیت، 30(3)، 73–91.
شرفی،حسن.(1390). طراحی و تدوین برنامه درسی هنر بر اساس رویکرد تلفیق هنر و علوم با تاکید بر مفهوم تولید هنری در پایه­های چهارم و پنجم ابتدایی. فصلنامه تعلیم و تربیت.10(3).105-130.
شورای عالی انقلاب فرهنگی و شورای عالی آموزش و پرورش.(1390). مبانی نظری تحول بنیادین در نظام تعلیم و تربیت  رسمی و عمومی جمهوری اسلامی ایران. تهران: دبیرخانه شورای عالی آموزش و پرورش.
صافی،احمد.(1386).آموزش و پرورش ابتدایی، راهنمایی تحصیلی و متوسطه. تهران: سمت.
صمدی، پروین(1399). تدوین و تولید برنامه درسی. دانشنامه ایرانی برنامه درسی
http://www.daneshnamehicsa.ir
ضیایی،گیتی.(1397). تاثیر برنامه درسی تلفیق شده با هنر بر خلاقیت دانش آموزان پایه سوم ابتدایی سیلوانا.(پایان­نامه)دانشگاه پیام نور تبریز: ایران.
طهماسب­زاده شیخلار، داود، فتحی آذر، اسکندر و صنیعی، مریم.(1398). مطالعه پدیدارشناختی تجارب و ادراک معلم ابتدایی از برنامه درسی علوم تلفیقی. پژوهش های برنامه درسی ،9(1)، 113-139.
عالمیان،وحید ،میرمحمدمیگونی،محمد و سرآهنگ، فریبا.(1390).راهنمای معلم ریاضی پایه سوم. تهران: اداره کل نظارت بر نشر و توزیع مواد آموزشی.
عیاری، لیلا، موسی­پور،نعمت اله ، حسینی­خواه، علی و عسگری، مجید.(1398). واکاوی وضعیت موجود آموزش نیکوکاری در مدارس ابتدایی(مطالعه پدیدارنگارانه). فصلنامه مطالعات برنامه­درسی ایران.14(53) ، 27-54.
فتحی ­واجارگاه، کوروش و طالب زاده نوبریان، محسن.(1383). مباحث تخصصی برنامه ریزی درسی. تهران:آییژ.
قاسم­پور مقدم،حسین، اکبری شلدره، فریدون، نجفی پازوکی،معصومه و محمدی، راحله.(1396). راهنمای معلم فارسی  سوم دبستان. تهران: ادارە کل نظارت بر نشر و توزیع مواد آموزشی
قندهاری،آزاده ، مهرمحمدی،محمود طلایی،ابراهیم و فرجی دیزی،سجاد.(1398). بررسی تطبیقی تلفیق تربیت  اقتصادی  در  برنامه درسی دوره ابتدایی در کشورهای ابتدایی،چین، استرالیا و ارائه دلالت­هایی برای تربیت اقتصادی در ایران. فصلنامه تعلیم و تربیت.12(3).59-78.
کاظم­پور،اسماعیل.(1395). تاثیر آموزش تلفیقی هنر در ریاضی بر میزان یادگیری و خلاقیت دانش­آموزان. فصلنامه علمی پژوهشی ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی.10(1).73-90.
کدخدازاده،سمیه.(1399). نقش برنامه­درسی تلفیقی در پیشرفت تحصیلی و کنجکاوی دانش­آموزان پایه دوم ابتدایی از دیدگاه معلمان.(پایان نامه). دانشگاه الزهرا تهران، ایران.
کلی فروش،مریم.(1397). امکان سنجی تلفیق برنامه های درسی هنر و علوم پایه چهارم ابتدایی.(پایان نامه).دانشگاه پیام نور اصفهان، ایران.
گویا،زهرا، فیروزیان، اطهر و غلام­آزاد،سهیلا(1398). ارتقای سواد مالی و تصمیم­گیری مالی از طریق برنامه­درسی مدرسه­ای. فصلنامه مطالعات برنامه­درسی ایران.14(3). 1-36
-مارش، کالین جی .مارش و ویلیس،جرج(2007). مبانی نظری و عملی برنامه ریزی درسی، احمد مدنی(1398). تهران:  سمت(2007).
محمدی استادکلایه،مریم،زندی، بهمن، حاتمی، جواد و شبیری، محمد(1397). طراحی و اعتبارسنجی برنامه­درسی تلفیقی آموزش محیط زیست برای کودکان پیش از دبستان. فصلنامه علمی پژوهشی آموزش محیط زیست و توسعه پایدار.7(3). 115-126.
محمد پور،احمد.(1392) روش تحقیق کیفی ضد روش 2.تهران: جامعه شناسان.
معماری،امید(1396). تاثیر آموزش برنامه درسی تلفیقی ریاضی با تربیت­بدنی بر یادگیری، یادداری و نگرش دانش­آموزان چندپایه دوره ابتدایی در درس ریاضی.(پایان نامه).دانشگاه فرهنگیان پردیس شهید رجایی شیراز: ایران.
ملکی، حسن.(1397). برنامه ریزی درسی(راهنمای عمل). تهران: پیام اندیشه.
مهرمحمدی،محمود.(1392). تبیین و بازشناسی ظرفیت نظریه­های ناظر به آموزش ارزش­ها در نظام آموزشی ازمنظراثربخشی.فصلنامه نوآوری­های آموزشی.12(2)، 70-98.
مهرمحمدی، محمود.(1388). مطالعات اساسی در باب سیاست­گذاری توسعه علوم میان رشته­ای در آموزش عالی از منظر فرایند تکوین. فصلنامه مطالعات میان رشته­ای در علوم انسانی ،1(3)، 1-18.
میلر، جی .پی.، (1983). نظریه­های برنامه ­درسی، محمود مهرمحمدی (1396). تهران:سمت.
نوروززاده، رضا، محمودی، رضا، فتحی واجارگاه، کوروش، ونوه­ابراهیم، عبدالرحیم. (1385). وضعیت سهم مشارکت  دانشگاه ها در بازنگری برنامه های درسی مصوب شورای عالی برنامه ریزی. فصلنامه پژوهش و برنامه ریزی در آموزش عالی، 12(4)، 71–93.
نوریان، محمد.(1398). راهنمای عملی تحلیل محتوای کمی و کیفی کتاب­های درسی دوره ابتدایی. تهران: شورا.
یاقوتی شیخ نشین، حمیده، جوادی پور،محمد و خسروی،علی اکبر.(1393). ضرورت و امکان سنجی رویکرد تلفیقی در  برنامه درسی تربیت بدنی دوره ابتدایی. دو فصلنامه مدیریت  و توسعه ورزش، 3(1)، 149-160.
Alghamdi، A. K. H. (2017). The effects of an integrated curriculum on student achievement in Saudi Arabia. Eurasia Journal of Mathematics، Science and Technology Education، 13(9)، 6079–6100.
Akib,E. Erwinto Imran،M.  Mahtari،S.  Rifqi Mahmud،M.  Giri Prawiyogy،A. Supriatna،I. & Hartono Ikhsan, MT. (2020). Study on Implementation of Integrated Curriculum in Indonesia. IJORER : International Journal of Recent Educational Research، 1(1)، 39–57.
An، S. A. (2017). Preservice teachers’ knowledge of interdisciplinary pedagogy: the case of elementary mathematics–science integrated lessons. ZDM - Mathematics Education، 49(2)، 237–248.
Drake، S.، & Reid، J. (2018). Integrated Curriculum as an Effective Way to Teach 21st Century Capabilities. Asia Pacific Journal of Educational Research، 1(1)، 31–55.
Drake، S.، & Reid، J. (2020). Integrated Curriculum and 21st Century Competencies
          in Light of the History of Integrated Curriculum. Frontiers in Education Front. .(5)6,1-10.
Furner، J. M.، & Kumar، D. D. (2007). The mathematics and science integration argument: A stand for teacher education. Eurasia Journal of Mathematics، Science and Technology Education، 3(3)، 185–189.
Hendriawan، D.، Ali، M.، & Rusman. (2019). High School History Education and Education for Sustainable Development. An Integrated Curriculum Approach. Journal of Physics: Conference Series.
Jacobs، H. H. (1989). Interdisciplinary curriculum: Design and implementation. Alexandria، VA: Association for Supervision and Curriculum Development.
Jayaraman, J. D., Jambunathan, S., & Adesanya, R. (2019).Financial literacy and classroom                           practices among early childhoodand elementary teachers in India and the US. Education 3- 13,
47(6), 746-759 .  
Kneen، J.، Breeze، T.، Davies-Barnes، S.، John، V.، & Thayer، E. (2020). Curriculum integration: the challenges for primary and secondary schools in developing a new curriculum in the expressive arts. Curriculum Journal، 31(2)، 258–275
Lam، C. C.، Alviar-Martin، T.، Adler، S. A.، & Sim، J. B. Y. (2013). Curriculum integration in Singapore: Teachers’ perspectives and practice. Teaching and Teacher Education، 31(1)، 23–34..
Male، B. (2012). The primary curriculum design handbook : preparing our children for the. London: continuum.
 Male, B & Waters ,M. (2012). The Secondary Curriculum Design Handbook: Preparing Young Children for Their Futures. London: continuum.
Moss، J.، Godinho، S.، & Chao، E. (2019). Enacting the Australian curriculum: Primary and secondary teachers’ approaches to integrating the curriculum. Australian Journal of Teacher Education، 44(3).
Ollila، J.، & Macy، M. (2019). Social studies curriculum integration in elementary classrooms: A case study on a Pennsylvania Rural School. Journal of Social Studies Research، 43(1)، 33–45.
Todd، R. J. (2010). Curriculum integration. In Minerals and Energy - Raw Materials Report (Vol. 12، Issue 2).
Hsieh، H. F.، & Shannon، S. E. (2005). Three approaches to qualitative content analysis. Qualitative Health Research، 15(9)، 1277–1288
Wragg، E. (2002). the cubic curriculum. london: routledge.